Ken jij de actiestappers van Bono al?
Ik heb veel schoenen, heel veel. En toch trek ik vaak dezelfde aan. Waarom? Gewoon omdat ze fijn
zitten. Toch kan het helpen om af en toe eens andere schoenen aan te doen, om in actie te komen of
juist om stil te gaan staan. Edward de Bono schreef hierover het boek : “Zes actiestappers”. Minder
bekend als de zes denkhoeden maar zeker zo bruikbaar!
Schoenen zijn, net als activiteiten, bedoeld om iets te bereiken. Bono beschrijft zes paar schoenen;
actiestappers. Het karakter van de schoenen wordt niet alleen bepaald door de kleur maar ook door
de fysieke eigenschappen ervan.
Hoe kunnen deze schoenen helpen?
• Vraag je eens af welke type schoenen jij meestal kiest en waarom?
• Vraag jezelf af bij een specifieke situatie: wat is er aan de hand, welk optreden is hier
verreist? Trek vervolgens de bijpassende schoenen aan en gedraag je volgens de
bijbehorende stijl.
• Toepasbaar bij individuele- maar ook teamcoaching.
• Toepasbaar bij projecten; welke stijl is hier helpend?
• Toepasbaar voor je een gesprek in gaat; wat is hier helpend?
De uitleg van de schoenen
Zwarte uniformschoenen
een formele omgeving
Ze staan voor stevigheid, procedures, discipline, orde en regelmaat.
Standaardprocesures, gestandardiseerd gedrag.
Zoals de arts die de operatie volgens de beste procedures en
protocollen uitvoert. En niet zelf ter plekke een leuke creatieve en
nieuwe vorm van behandelen bedenkt en uitprobeert. En zoals de
brandweerman die tijdens het blussen, volgens opdracht en aangeleerde
handelswijze in het team de brand blust. De vaste handelswijzen geven
orde, rust, zekerheid en veiligheid. Kan beperkend werken maar ook
bevrijdend, ze maken de geest vrij om na te denken over andere zaken.
Grijze gympen
opdoen van informatie
Grijze gympen staan voor het ontspannen en onopvallend
informatie vergaren. De grijze hersencellen benutten. Maken
geen geluid en zijn informeel. Het onderzoeken van wat er aan
de hand is. Informatie kan de aanzet geven tot nieuwe ideeën
en kan bestaande ideeën bevestigen of verwerpen. Bij het
verzamelen van informatie uitgebreid en objectief te werk
gaan. Onderzoek meerdere mogelijkheden. Toets de
aannemelijke mogelijkheden.
Oranje rubber laarzen
Gevaarlijk, riskant
Oranje staat bij De Bono voor gevaar en warmte. Dus voor
‘let op’, ‘kijk uit’. De oranje-laarzen-aanpak zet je in bij crisis
en gevaarlijke (nood)situaties. Je eerste belang is de
veiligheid en het verminderen van gevaar. Zowel voor jezelf
als voor anderen. Je moet zorgvuldig oordelen en een
strategie en maatregelen bedenken die het gevaar doen
afnemen. Je evalueert doorlopend wat het effect van een
actie is op de crisis: wordt die groter of kleiner. Stapevalueer-stap-evalueer-stap-etc. Verminderen van gevaar is
het doel. Stel vast wie de leiding heeft en zorg voor
communicatie tussen betrokken partijen. Flexibiliteit is belangrijk als het plan niet zo blijkt te werken
als verwacht. Emoties zijn sterk aanwezig. Moed is verreist; zowel om belsuiten te nemen als om te
handelen.
Bruine brogues
No-nonse, gezond verstand
De kleur van de aarde. De Bono gebruikt deze stappers om met beide
benen op de grond, praktisch handelen te symboliseren. De schoenen kunnen
tegen een stootje, en ze kunnen bij vrijwel elke gelegeheid gedragen worden.
Je kijkt naar wat kan. Je acties zijn praktisch, gericht op effectiviteit ipv op
imago, vanuit je eigen inzichten en waarden. Gewoon is goed genoeg.
Met deze schoenen ga je pragmatisch, oplossingsgericht en flexibel aan het werk.
Roze sloffen
De mens centraal
Roze staat in De Bono’s ogen voor vriendelijkheid, behaaglijkheid
en huiselijkheid. Pantoffels voor zachtaardigheid. Je snapt dat
deze stappers staan voor zorg geven, meeleven, aandacht geven
aan menselijke belangen, behoeften en gevoeligheden. Gevoel
alleen is niet genoeg, omzetten in daden. Ruimte maken voor de
ander in je doen en laten.
Paarse laarzen
Sterke leider
De Bono gebruikt deze kleur en vorm om (koninklijk functioneel)
gezag neer te zetten. Het symboliseert de stijl van de beschaafde
gezaghebber. Het zijn laarzen die je bij gelegenheid aan doet en die
horen bij de rol die je vervult. Op het moment dat je ze aan doet,
staat de rol en niet jij als persoon centraal. Je gedrag is vastberaden,
neutraal, respectvol en rechtvaardig. Je doet wat gedaan moet
worden, met respect voor je omgeving. Houd je aan je rol!
Dus:
• moet je iets gaan doen wat je spannend vind? Trek de schoenen aan waar jij je comfortabel
bij voelt.
• Lukt het niet om in beweging te komen? Trek de bruine brogues aan.
• Weet je dat je vragen moeten gaan stellen; pak de gympen uit de kast.
• Betreft het een gevaarlijk project met kans op mislukking, trek je oranje rubber laarzen aan.
• Staat de mens centraal in je project? Pak je roze pantoffels uit de kast.
• Vereist de opdracht een sterke leider, kies dan voor de paarse laarzen.
Ik wens je veel succes met uitzoeken van de juiste schoenen om aan te trekken.
Nog één tip; luister eens naar De Dijk – Ga in mijn schoenen staan
(https://www.songteksten.nl/songteksten/33605/de-dijk/ga-in-mijn-schoenen-staan.htm).
Ook hierbij kunnen deze actiestappers helpend zijn!
Wil je met je team bepalen welke ‘stappers’ nodig zijn voor jullie aan een grote nieuwe uitdaging
beginnen, of wil je op persoonlijk vlak advies over de juiste ‘schoenen’ voor een nieuw project, neem
dan contact met me op
